بررسی تأثیرات تمرینات ذهنی بر بهبود تعادل و کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی مزمن

مقدمه و اهداف سکته مغزی با رشد رو به افزایش در ایران و بسیاری از کشورهای دنیا یکی از شایع ترین بیماری ها در میان افراد به شمار می رود و عوارضی نظیر اختلال تعادل و پوسچر، فقدان قدرت، اختلالات حرکتی، راه رفتن، اختلالات حسی در پی دارد که کیفیت زندگی آن ها را دستخوش تغییرمی نماید. لذا درمان پزشکی و توانبخشی در این بیماران حائز اهمیت است. یکی از برنامه های توانبخشی در مورد افراد مبتلا به سکته مغزی تمرینات ذهنی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تمرینات ذهنی بر بهبود تعادل و کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی است. مواد و روش ها این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفیِ انجام شد. شرکت کنندگان شامل 32 بیمار پذیرش  شده در کلینیک مهرورزان وآرمان شهر قم بودند که با داشتن معیارهای ورود به این مطالعه وارد شدند. پس از ارزیابی اولیه که توسط درمانگر مجرب انجام شد، کلیه بیماران به صورت تصادفی در دو گروه مداخله (Mental Practice) با میانگین سنی 9/66 و گروه کنترل با میانگین سنی 4/66قرار گرفتند. گروه مداخله علاوه بر دریافت تمرین های متداول کاردرمانی توسط همان درمانگر تحت تمرین ذهنی به مدت شش هفته قرار گرفتند در حالیکه گروه کنترل فقط تمرین های متداول کاردرمانی را دریافت کردند. تعادل کلیه ی بیماران با استفاده از تست های عملکردی تعادل(Berg Balance Scale، Timed Get Up&GO) در طی چهار مرحله متفاوت که به ترتیب قبل از شروع مداخله ی درمانی ، بلافاصله پس از انجام مداخله ، دو هفته و شش هفته پس از انجام مداخله بود، مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی کیفیت زندگی بیماران نیز با تست 36SF  قبل از شروع مداخله ی درمانی و شش هفته پس از انجام مداخله صورت گرفت. یافته ها نتایج این مطالعه نشان داد که، نمرات تست های عملکردی تعادل و بُعد وضعیت ذهنی  تست 36SF در هر دو گروه  اختلاف معنی داری داشته)001/P< ( و در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل این اختلاف افزایش بیشتری نشان داده است. نتیجه گیری نتایج حاصل از این پژوهش مؤید نقش مؤثر تمرینات ذهنی در بهبود عملکردهای تعادلی بیماران سکته ای و تأثیر اختلاف معنی دار تمرینات ذهنی بر ابعاد وضعیت ذهنی کیفیت زندگی در مقایسه با ابعاد فیزیکی آنها با تست های Berg، Timed Up & Go و  SF36می باشد. پیشنهاد می گردد که این روش به عنوان یک برنامه عملی برای بهبود تعادل و کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی مورد استفاده قرار گیرد.